یک جا نشستن در کودکان

یک جا نشستن در کودکان.

یک جا نشستن در کودکان یک مهارت است که به تناسب افزایش سن؛ در کودک شکل می گیرد.
در سنین پایین یک جا نشستن برای کودکان اساسا یک حالت طبیعی نیست. بسیاری از آنها نمی توانند بیش از چند دقیقه بی حرکت بنشینند.
اما به تناسب افزایش سن، کودکان این مهارت را فرامی گیرند. یک جا نشستن در کودکان یکی از مهارتهای ضروری است چون از آنها انتظار می رود که در مدرسه برای مدت طولانی تری بتوانند بنشینند.

مفهوم یک جا نشستن در کودکان

مهارت یک جا نشستن در کودکان یعنی کودک؛ با توجه به رده سنی و در یک بازه زمانی مشخص و قابل تحمل، بتواند صحیح بنشیند و فعالیتی را به پایان برساند.
مانند غذا خوردن، بازی کردن، نوشتن بخشی از تکالیف، بازی در گروه همسالان و حتی دیدن کارتونی  کوتاه و غیره.

کودکان معمولاً چه زمانی شروع به یک جا نشستن می کنند؟

یک جا نشستن در کودکان مهارتی است که در طول زمان شکل می گیرد. شما می بایست به تناسب سن کودک از او انتظار داشته باشید.
به عنوان مثال، تعداد بسیار کمی از کودکان 4 ساله می توانند یک نمایش یک ساعته مدرسه را بدون نیاز به جابجایی پشت سر بگذارند. اما بیشتر کودکان 9 ساله می توانند در سینما شما را همراهی کنند.
هرچند رشد مهارتهای کودکان با یکدیگر متفاوت است ؛ می توان انتظار داشت که در بازه های سنی زیر یکجا نشستن کودکان، حداقل زمان مذکور را داشته باشد:

• به طور متوسط، کودکان می توانند به ازای هر سال زندگی 2 تا 5 دقیقه یک جا بنشینند.
• یک کودک 3 ساله می تواند 6 تا 15 دقیقه یک جا بنشیند.
• یک کودک 5 ساله می تواند 10 تا 25 دقیقه یک جا بنشیند.
• در 7 سالگی، کودکان می توانند حدود 15 تا 35 دقیقه یک جا بنشینند.
• در 10 سالگی، کودکان می توانند حدود 20 تا 50 دقیقه یک جا بنشینند.

چرا یک جا نشستن برای کودک مشکل می شود؟

قبل از هر چیز ذکر این نکته ضروری است. اساسا قرار نیست که کودکان مانند بزرگسالان زمانی طولانی یک جا بنشینند و به افق خیره شوند.
که اگر چنین باشد قطعا کودک اشکالاتی قابل پیگیری و رسیدگی خواهد داشت. تحرک برای کودکان یک ضرورت است و بی تحرکی برای کودک بسیار زیانبار خواهد بود.
اما زمانی که مهارت یکجا نشستن برای کودک و به تناسب سن او شکل نمی گیرد و در فعالیتهای روزمره اش ایجاد اختلال می کند؛ می تواند به علت وجود برخی از عوامل زیر باشد:  

1. عضلات پوسچرال کودک شما ممکن است نتوانند او را برای مدت معین در حالت صحیح عمودی برای نشستن نگه دارند.

به حالتی که شما بدن خود را نگه می‌دارید و بدن در آن  شکل می‌گیرد، پوسچر و به عضلاتی که در شکل گیری و حفظ آن حالت کمک میکنند؛ عضلات پوسچرال می گویند.
ما عضلاتی  داریم که بیشتر پویا هستند، زمان کوتاهی قدرتمند و فعال باقی می مانند و مسئول حرکات ناگهانی و سریعند.
در مقابل آن  همچنین ماهیچه‌هایی داریم که که آنقدر قوی نیستند، اما می‌توانند برای مدت طولانی تری فعالیت کنند و بدن را در یک وضعیت ایستا نگه دارند.
اغلب، عضلات ایستا در کودکان آنقدر که لازم است قوی نیستند و ثبات لازم برای ماندن در یک مکان را برای مدت طولانی فراهم نمی‌کنند.
مثلا به  نظر می رسد که کودک شما، قوز میکند یا تمایل دارد خیلی سریع به اطراف حرکت کند.
به این دلیل حرکت می‌کند که عضلاتش نمی‌تواند او را به حالت عمودی نگه دارد و تنها به عضلات پویای خود متکی است.
به همین دلیل است که نیاز به حرکت دارند و یک جا نشستن برایشان سخت است.
تقویت عضلات ایستا یکی از راه‌های غلبه بر این چالش‌است تا ماندن در یک وضعیت نشسته برای کودک آسان‌تر شود.

2. کودک شما ممکن است نتواند برخی از حواس را فیلتر کند یا نادیده بگیرد.

محیط ما پر از داده های حسی است که برای عملکرد و بقای ما بی اهمیت هستند.
بسیاری از ما می توانیم این داده ها را نادیده بگیریم و به چیزهای مهم مانند صدای معلم و برگه روی میز توجه کنیم.
اما برای بچه هایی که یک جا نشستن برایشان دشوار است، ناتوانی در “فیلتر کردن” محرک های محیطی ممکن است علت بخشی از مشکلات باشد.
اگر فرزند شما نتواند صداها، بوها، تحرکاتی که می بیند و سایر داده هایی که در محیط اطرافش هست را نادیده بگیرد، ممکن است بیش از حد تحت تاثیر محرک های شنیداری، دیداری و… غیرمرتبط باشد.
او احساس نیاز برای کشف همه چیز را دارد.
وقتی این اتفاق می افتد، برای آنها سخت است که بدانند به چه چیزی باید توجه کنند و چه چیزی را نادیده بگیرند.
تقویت مهارتهای پردازش حسی یک کمک مهم به چنین کودکانی است که توسط کاردرمانگران انجام می شود. عاملی اساسی است برای تمرکز روی کارهایی که باید یاد بگیرند و انجام دهند.

3.  کودک شما ممکن است ورودی حسی کافی را از سیستم پردازش وستیبولار (حرکت و تعادل) خود دریافت نکند.

سیستم وستیبولار ما در گوش داخلی قرار دارد و به ما اطلاعاتی درباره مکان و نحوه حرکتمان می دهد.
اگر فرزند شما از کودکانی است که به نظر می رسد دائماً روی صندلی خود می چرخد، به جلو و عقب تکان می خورد، بالا و پایین می پرد و روی زمین می غلتد، بدنش ممکن است به دنبال این نوع ورودی باشد تا احساس آرامش کند.
بزرگ‌سالی را در نظر بگیرید که احساس «آرامش و قرار» نمی‌کند مگر اینکه روزش را با تمرین بدنی در باشگاه یا پیاده‌روی، شروع کند.
برای برخی افراد، عملکرد مغز به طور ویژه ای وابسته به  هماهنگی حرکات بدن با آن است.
هر چقدر هم که دیوانه کننده  به نظر برسد، کودک بی توجه شما که نمی تواند آرام بنشیند، ممکن است به دنبال حرکت باشد تا احساس آرامش کند.
البته قطعا می تواند از حرکت برنامه ریزی شده برای کنترل افکار و رفتار خود بهره مند شود.

4. کودک شما ممکن است ورودی کافی از سیستم حس عمقی (آگاهی بدن) خود دریافت نکند.

سیستم حس عمقی کودک شما از ماهیچه ها و مفاصل بدن تشکیل شده است.
 برخی از کودکان زمانی که نیاز است تا بنشینند و توجه روی فعالیتی داشته باشند، این سیستم به درستی کار نمیکند.
در واقع وقتی کودکان از عضلات و مفاصل خود برای “مقاومت” بیشتر و عدم همکاری استفاده می کنند.
آنها این سیستم را “فعال می کنند” که به آنها پیام های آرامش بخش درباره وضعیت بدنشان می دهد و قرار بیشتری پیدا می کنند. 
اگر فرزندتان، شما و یا معلمش را با دستکاری کردن اشیاء کوچک، برخورد با همسالان، کشیدن دست های خود به روی دیوارها، لم دادن به دیگران، نیشگون گرفتن، دویدن به اطراف و … تحت تاثیر و عصبانی می کند، ممکن است به محرکهای  بیشتری نیاز داشته باشد تا مغز و بدن خود را به خوبی با هم هماهنگ کند.

5.  وجود اضطراب و یا اختلالات اضطرابی در کودکان.

وقتی مهارت یک جا نشستن در کودک شما اشکال دارد؛ ممکن است اضطراب و ترس های کودک در وضعیتی تشدید شونده قرار داشته باشند.
این وضعیت می بایست فورا توسط والدین پیگیری و برای درمان اقدام شود.
اگر نسبت به این مورد مشکوک هستید؛ در این مقاله چک لیست ارزیابی اضطراب کودکان را مطالعه کنید.

6. وجود اختلال نقص توجه بیش فعالی.

عدم یک جا نشستن کودکان، گاهی می تواند یکی از نشانه های اختلال نقص توجه بیش فعالی در کودک باشد.
چنانچه نسبت به وجود این اختلال در فرزندتان ابهام دارید می توانید از طریق چک لیست ارزیابی پیوست، وضعیت را بسنجید.
از این طریق متوجه می شوید که آیا احتمال بیش فعالی در فرزند شما وجود دارد یا خیر.

7.  ترکیبی از همه موارد بالا .

اینها تنها برخی از مواردی هستند که بر توانایی کودک برای یک جا نشستن تأثیر می گذارد. 
برخی اوقات هم عدم یکجانشینی در کودکان به صورت مداوم و مستمر؛ می تواند نشان دهنده وجود یک اختلال جدی تر باشد.
تمامی اشکالات ذکر شده در بالا، از طریق مداخلات کاردرمانی کودکان حل و فصل می شود. 

رسیدگی و حل و فصل عدم یک جا نشستن در کودکان

در کاردرمانی و گفتاردرمانی کوشا در ابتدا کودک به صورت دقیق و تخصصی ارزیابی می شود.
سپس با توجه به نتیجه ارزیابی از ترکیبی از مداخلات کاردرمانی، آی ام تراپی، بازی درمانی و موسیقی درمانی برای حل و فصل این اشکال و تقویت مهارت یک جا نشستن در کودکان استفاده خواهد شد.
کاردرمانی و گفتاردرمانی کوشا در منطقه یوسف آباد تهران؛ در مسیر رفع اشکالات و توانمندسازی کودکان و نوجوانان همراه شما خواهد بود.