اعتماد به نفس کودکان

اعتماد به نفس کودکان چیست

اعتماد به نفس همان تصویری است که هر فرد از خود در ذهن دارد و از کودکی با واکنش ها و رفتارهای اطرافیان شکل می گیرد.
هر فرد تصویری دلخواه از خود در ذهن دارد. هر چقدر تصویر خویشتن وی به آنچه که هست، نزدیک تر باشد، اعتماد به نفس بیشتری کسب خواهد کرد.
اعتماد به نفس در واقع تایید و پذیرشی است که شخص نسبت به خوداحساس میکند. که در واقع موتور محرک و پیش برنده زندگی است.
کمبود آن می تواند عملا شخص را منفعل دچار رکود و بی انگیزگی و پسرفت های مداوم کند.
اعتماد به نفس در کودکی شکل می گیرد. والدین همواره می بایست مراقب این جنبه مهم رفتاری در فرزندشان باشند تا در بزرگسالی آسیبهای کمتری متوجه فرد شود.
اعتماد به نفس احساس کلی ارزش یا ارزش شخصی کودک است.
این بیانگر احساسی است که آنها نسبت به خود دارند.
یک کودک با اعتماد به نفس بالا یا پایین به دنیا نمی آید. آنها باید یاد بگیرند که چگونه نسبت به خود احساس خوبی داشته باشند.
بنابراین کمک به رشد اعتماد به نفس کودکان بسیار مهم است.
اگر بچه‌ها بیشتر اوقات احساس خوبی نسبت به خودشان داشته باشند، به احتمال زیاد چیزهای جدید را امتحان می‌کنند، دوست پیدا می‌کنند و با مشکلاتی که در زندگی با آن‌ها مواجه می‌شوند، کنار می‌آیند.

بایدهای اعتماد به نفس کودکان

برای داشتن اعتماد به نفس سالم، این احساسات باید در کودکان به مرور زمان شکل بگیرد:

• تعلق داشتن
• امن و مطمئن بودن
• دوست داشته شدن و پذیرفته شدن
• مفید بودن
• توانمند بودن
• مستقل، منحصر به فرد و خاص بودن
• خوشحال بودن

بیشتر کودکان با گذر از مراحل یا چالش‌های مختلف در زندگی، با کاهش اعتماد به نفس مواجه می شوند.
تغییراتی مانند شروع یک مدرسه جدید، تغییر خانه یا تغییر در ساختار خانواده نیز می تواند بر کاهش اعتماد به نفس کودک تأثیر بگذارد.
اما با حمایت والدین و سایر مراقبان، آنها معمولاً می توانند از چالش های متفاوت به خوبی عبور کنند.

چرا اعتماد به نفس کودکان بسیار مهم است

کودکانی که احساس خوبی نسبت به خود دارند، اعتماد به نفس کافی برای امتحان کردن چیزهای جدید را دارند.  آنها به احتمال زیاد بهترین تلاش خود را می کنند.
آنها در خصوص کاری که می توانند انجام دهند احساس غرور می کنند.
اعتماد به نفس به کودکان کمک می کند تا با اشتباهات کنار بیایند.
اعتماد به نفس به کودکان کمک می کند تا دوباره تلاش کنند؛ حتی اگر در ابتدا شکست بخورند.
در نتیجه، اعتماد به نفس به کودکان کمک می کند در مدرسه، خانه و در گروه همسالان عملکرد بهتری داشته باشند و مهمتر آنکه انگیزه داشته باشند.
در مقابل کودکانی که اعتماد به نفس پایینی دارند؛ نسبت به خود مطمئن نیستند.
پذیرش دیگران برای آنها بسیار مهم می شود. بنابراین ممکن است در بسیاری از فعالیتها به خاطر ترس از عدم تایید و پذیرش، اصلا مشارکت نکنند.
اعتماد به نفس پایین در کودکان ممکن است باعث شود تا رفتارهای نادرست دیگران را تحمل کنند. حتی در موقعیت های ضروری نتوانند از خود دفاع کنند.
آنها ممکن است به راحتی تسلیم شوند یا اصلا تلاش نکنند. کودکانی که اعتماد به نفس پایینی دارند؛ وقتی اشتباه می‌کنند یا شکست می‌خورند، به سختی می‌توانند تلاش مجدد را از سربگیرند.

همین امر می تواند سبب رکود و بی انگیزگی و تشدید این احساس در کودک شود.
متاسفانه تدام این مساله بر سایر عملکردهای کودک تاثیر منفی خواهد گذاشت.
بنابراین اعتماد به نفس کودکان می بایست همواره توسط والدین مورد توجه قرار بگیرد. تا از طریق کمک به موقع، اشکالات حل و فصل شود.

نشانه های کمبود اعتماد به نفس در کودکان

چنانچه اعتماد به نفس در کودک شما اشکال داشته باشد؛ نشانه های زیر را  مشاهده می کنید:

• کودک خود را حقیر و بی‌ارزش می‌داند.
• از انجام کارهای جدید اجتناب می‌کند.
• آرزو دارد که فرد دیگری باشد.
• توانایی کمی در تصمیم گیری دارند.
• کودک به آینده امیدوار نیست.
• به بچه‌های کوچک‌تر از خود تمایل به زورگویی دارد.
• در برابر همسالانش احساس ضعف می‌کند.
• تحت سلطه همسالان خود است.
• درباره خودش اطلاعات کمی به دیگران می‌دهد.
• ممکن است گوشه‌گیر باشد و تمایلی به شرکت در مهمانی ها و مجالس ندارند.
• درباره همسالانش به ویژه کسانی که از او برتر هستند، بدگویی می‌کند.
• در رویایی با شرایط جدید مضطرب می‌شود.
• در مدرسه و کلاس درس، کم حرف می‌زنند.
• نیاز مبرم به جلب توجه و تایید دیگران دارند.
• از شکست می‌ترسد.
• در دوست‌یابی و حفظ دوستانش مشکل دارد.

علل کمبود اعتماد به نفس در کودکان

اعتماد به نفس پایین می تواند به دلایل بسیاری از جمله؛ عوامل ژنتیکی، محیطی و اجتماعی آشکار شود.
به عنوان مثال این احتمال وجود دارد که اگر کودکی در محیطی قرار دارد که اطرافیان او نیز از اعتماد به نفس پایینی برخوردارند، او نیزاز همان قالب پیروی کند.
اما این بدان معنا نیست که بگوییم همه ی کودکان به این صورت هستند و اگر شما والدینی هستید که چالش اعتماد به نفس دارید، کودک شما هم حتما چنین خواهد شد.
اما مهمترین عامل در شکل گیری و یا ایجاد اشکال در اعتماد به نفس کودکان؛ والدین و نحوه تعاملشان با کودک است.
اگر متوجه شده اید که فرزند شما اعتماد به نفس ندارد و یا اینکه در این زمینه دچار اشکالاتی است، حتما یک بار به دقت شیوه تعاملتان با کودک را بررسی کنید.
چون شما نقش بسیار اساسی و مهم در شکل گیری اعتماد به نفس فرزندتان دارید.
در ادامه به برخی از اصلی ترین عواملی که باعث کمبود اعتماد به نفس در کودکان می شود، اشاره شده است:

· با واژه های نادرست صدایش می کنید

بچه های بد، خنگ، تنبلک، حراف، خرابکار، لال، دیوانه و بسیاری واژه های دیگر که در عصبانیت یا بدتر به صورت شوخی استفاده می کنید، در ذهن فرزند شما طور دیگری تفسیر می شود.
او خودش را همانگونه می بی

ند. مخصوصا در سنین پایین تر که کودکان درک انتزاعی هم ندارند.

· او را از خودتان دور می کنید

“الان حوصله ندارم” ، “یک دقیقه اجازه نمیدی راحت باشم”، “کاش تو نبودی” و جملات دیگر که با ابراز آنها دقیقا اعتماد به نفس کودک را تخریب می کنید.
چون فکر می کند اضافه است، در حالیکه می توانید با یک زمان بندی و برنامه درست هم به او برسید و هم به خودتان.

· با بیان افکار منفی تان محکومش می کنید

“تو لیاقت این عروسک را نداری”، “تو نمی توانی این کار را انجام دهی”، “تو باعث دعوای من و پدرت هستی”، “تو این خانه و زندگی رو به هم میریزی” و بسیاری از موارد که کودک را متهم می کنیم، به جرمی که واقعا مرتکب نشده و تقصیری هم ندارد.
همین حس بد بودن و کافی نبودن برای از بین بردن اعتماد به نفسش کافی است.

· بیش از توانش از او انتظار دارید

“چرا پس عالی نشدی؟” ، ” تو باید هم زبانت رو خوب بخوانی و هم ویولون را خوب تمرین کنی”، “تو این دو هفته کلی از ورزش و کلاس نقاشی عقب افتادی” و … .
زمانی که می خواهید فرزندتان سوپرمن شود و با کلی مهارت و دانش بزرگ شود اما نمی دانید که این توقع شما، چه فشاری را بر روح و روان او وارد می کند.
چون همه نمی توانند همه کار را به خوبی انجام دهند.

· با دیگران مقایسه اش می کنید

 مقایسه کودکان با همسالان، بچه های فامیل و حتی خواهر برادرشان که گاهی انجام می دهید، حتی شاید هدفی مثبت داشته باشید و می خواهید در او حس رقابت ایجاد کنید؛ اما بسیار اشتباه است و مستقیم اعتماد به نفسش را خدشه دار می کنید.
چون کودک فکر می کند که خودش چیزی کم دارد و دیگران بهتر هستند و یا حتی اینکه نسبت به سایرین حسود می شود.
فراموش نکنید که او باید همیشه خوب خودش باشد نه قهرمان دیگران.

· اعتماد به نفس پایین یک علامت ثانویه در کودکان

اعتماد به نفس پایین گاهی می تواند یک علامت ثانویه از مشکلات پیچیده تر باشد.
مانند مهارت های حرکتی ضعیف یا مهارتهای شناختی ضعیف تر یا اشکال در سایر مهارتهای رشدی کودکان.
به این صورت که آنها می توانند ببینند که بقیه ی کودکان به راحتی فعالیتی را که برایشان بسیار دشوار است، انجام  می دهند و کودک نتیجه میگیرد که : “نمی تواند این کار را انجام دهد”.
از این نظر لازم است والد

ین همواره ناظران دقیقی بر مراحل رشد و نمو فرزندشان باشند تا اشکال در مهارتهای رشدی منجر به کمبود اعتماد به نفس کودکان نشود.
چک لیست ارزیابی رشد و استقلال کودکان را در اینجا مطالعه و وضعیت فرزندتان را بسنجید.  

کمک به رشد اعتماد به نفس کودکان

با رعایت نکات زیر می توانید کودکانی پرورش دهید، که اعتماد به نفس بالایی داشته باشند.

• عشق و محبت خود را به کودکتان ابراز کنید.
• با کودکتان وقت بگذرانید. هیچ چیز به اندازه در کنار شما بودن او را به لحاظ عاطفی قدرتمند نمی کند.
• به فرزندتان اجازه دهید هر زمان که ممکن است، تصمیم بگیرد و مسئولیت بیشتری در زندگی خود بپذیرد.
• به تناسب سنش، او را در امور خانواده سهیم و شریک کنید.
• فرزندتان را درمعرض موضوعات مربوط به بزرگسالان یا تنش های خانوادگی و روابطی که باعث استرس او می شود، قرار ندهید.
• به آنها نشان دهید که تلاششان اهمیت دارد و نه پیروزی آنها.
• از کمال گرایی بپرهیزید چون هم اعتماد به نفس کودک را تخریب می کند و هم باعث اضطراب او می شود.
• برنامه های مهارتی متناسب با علایق و توانمندیش برایش فراهم کنید. نه آنچه که خودتان در کودکی دوست داشته اید.
• از رسانه ای کردن و بلاگر کردن کودک به شدت حذر کنید و اجازه دهید در فضای واقعی زندگی کنند نه در دنیای پرزرق و برق مجازی.
• به فرزندتان بیاموزید که خودش را بدنش را و تمام ویژگی های منحصر به فردش را دوست داشته باشد.
• کودکان قرار است که خوب خودشان باشند و نه یک ابرقهرمان؛ همواره به آنها یادآوری کنید.
• به صورت روزانه وقتی برای صحبت کردن با هم داشته باشید مانند دو دوست.
• به مهارتهای رشدی او بسیار دقت کنید و هرگونه تاخیر یا اشکال را به سرعت پیگیری نمایید.

در این مقال می توانید سایر راهکارهای افزایش اعتماد به نفس در کودکان را به تفکیک سن، مطالعه کنید.  

کمک کوشا به افزایش اعتماد به نفس کودکان

آیا میدانستید که اعتماد به نفس فرزندتان البته در صورتیکه با اشکال جدی و مداوم همراه است، در کوشا و

 در خلال جلسات موسیقی درمانی، آی ام تراپی و بازی درمانی، به طرز قابل ملاحظه ای افزایش خواهد یافت.

کاردرمانی و گفتاردرمانی کوشا در منطقه یوسف آباد تهران در کنار شما خواهد بود تا فرزندانی با نشاط و توانمند پرورش دهید. با ما تماس بگیرید و شاهد تغییرات مثبت در فرزندتان باشید.