رشد و استقلال کودکان چگونه باید باشد

رشد و استقلال کودکان در خلال افزایش سن و با ارتقای مهارتهای ذهنی، حسی حرکتی، کلامی، رفتاری و ارتباطی کودکان ایجاد می شود.
منظور از رشد و استقلال کودکان این است که وقتی کودک رشد می کند در برخی مهارتها می بایست به استقلال برسد.
مهارتهایی که به تناسب سن، ایجاد می شود و رشد می کند. این مهارتها باعث می شود که کودکان بتوانند به مرور زمان در انجام فعالیتهای روزانه شان استقلال داشته باشند.
به همین جهت ما این شاخص ها را شاخص های رشد و استقلال نامیده ایم.
زمانی که سایر ابعاد رشد کودک به صورت هماهنگ و متناسب با سن او پیشرفت کند، انتظار می رود رشد این مهارتها به تناسب سن بتواند باعث رسیدن کودک به حداکثر استقلال در انجام امور روزانه اش شود.
در اینجا شاخص های رشد و استقلال کودکان، به تناسب سن کودک آمده است.
مهم این است که در هر مرحله از رشد و نمو کودک مهارتهای قبلی را کسب کرده باشد و رو به پیشرفت باشد.
والدین می بایست نظارت دقیقی بر مراحل رشد و استقلال کودک داشته باشند تا مشکلات احتمالی به سرعت شناسایی و حل و فصل شود.
هرگونه توقف، تاخیر و مغایرت قابل ملاحظه کودک با شاخص ها، مستلزم پیگیری و رسیدگی است.

رشد و استقلال کودکان تا 6 ماهگی:

تعقیب اشیاء با چشم.
مکیدن، بلع مناسب، تنفس منظم، حرکات هماهنگ زبان و فک.
4 تا 10 ساعت خوابیدن منظم.
اعلام گرسنگی، ترس یا ناراحتی از طریق گریه.

رشد و استقلال کودکان 6 تا 12 ماهگی:

دو تا سه دقیقه با یک اسباب بازی، بازی می کند.
گرفتن و رسیدن به اشیاء نزدیک.
تعقیب اشیاء با چشم.
10 تا 12 ساعت خواب تنها با یک بار بیدار شدن.
تحمل طیف وسیعی از غذاهای بافت دار مختلف
نوشیدن از یک فنجان.
نگه داشتن شیشه شیرو یا بطری به صورت مستقل.
استفاده از زبان برای جابجایی غذا در اطراف دهان.
بلع راحت قطعات کوچک غذا.

رشد و استقلال کودکان 1 تا 2 سالگی:

تمایز بین اشیاء خوراکی و غیرقابل خوردن (18 ماه).
به دنبال اشیاء پنهان در مکان مناسب.
بازی در کنار سایر کودکان.
تقلید از رفتار بزرگسالان.
شرکت در بازی های تخیلی.
آگاهی از تایید یا عدم موافقت والدین.
درک خطرات نخستین مانند اجسام داغ، پله، شیشه و… .
تعامل منظم و مثبت با بزرگسالان یا مراقبین.
آماده شدن برای حذف و یا تغییرات پوشک.
خوابیدن منظم در ساعات مشخصی در روز و شب.
تلاش برای مسواک زدن.
دانستن محل نگهداری اقلام آشنا.
برداشتن کفش و جوراب.
همکاری در پوشیدن لباس و یا پانسمان کردن.

رشد و استقلال کودکان 2 تا 3 سالگی:

استفاده روزانه از توالت با کمک و کنترل.
آگاهی از تأیید یا عدم موافقت والدین با فعالیتهایش.
درک خطرات رایج مانند اجسام داغ، ارتفاع، پله، شیشه.
آماده شدن برای خوابیدن روزها و شب ها.
در دست گرفتن و نگاه کردن به کتاب در حالت نشسته.
باز کردن دکمه های بزرگ.
بیان احساسات.
تحمل طیف وسیعی از غذاها با بافتهای مختلف.
شرکت در بازی های تخیلی.
تمایز بین دفع ادرار و مدفوع و نامگذاری صحیح آنها.
استفاده از دستمال برای پاک کردن صورت و دست ها.
خوردن غذاهای ساده با استفاده از چنگال یا قاشق.
در آوردن جوراب و کفش.
لذت بردن از بازیهای متفاوت و مختلف.
دانستن محل نگهداری اقلام آشنا.
تلاش برای مسواک زدن

رشد و استقلال کودکان 3 تا 4 سالگی:

آگاهی کامل از تأیید یا عدم موافقت والدین با اقدامات آنها (محدودیت و نه را دقیقا می فهمد).
درک خطرات رایج اجسام داغ، ارتفاع، شیشه، ضربه و غیره.
کتاب را مستقلا می بیند و ورق می زند.
دکمه های بزرگ را باز می کند.
احساساتش را بیان میکند.
طیف وسیعی از غذاها با بافتهای متفاوت را می خورد.
در بازی های سمبلیک و تخیلی شرکت می کند.
تمایز بین دفع ادرار و مدفوع را کامل می داند و کنترل می کند.
خودش مستقل به دستشویی می رود.
از دستمال برای پاک کردن صورت و دست ها استفاده میکند.
با استفاده از چنگال یا قاشق غذا می خورد.
کفش و جوراب را در میاورد و می پوشد.
از بازی کردن لذت می برد و تحمل هیجانی خوبی دارد.
محل نگهداری اقلام آشنا را می داند و خودش برمیدارد.
می تواند مسواک بزند.
در تغذیه روزانه مشکلی ندارد.
لباس ها با جنس های متفاوت را به راحتی می پوشد.
آشغالها را خودش دور می اندازد.
خودش لباس می پوشد و در میاورد؛ فقط برای بند، دکمه های ریز، پاپیون، زیپ و … نیاز به کمک دارد.
در گروه های 3 یا 4 نفره همسالان مشارکت و بازی می کند.
نوبت را می فهمد و رعایت می کند.
برای خوابیدن شب ها و روزها مستقل است.

رشد و استقلال کودکان 4 تا 5 سالگی:

از دستمال برای پاک کردن صورت و دست ها صحیح و به راحتی استفاده می کند.
خوابش را در شب ها تنظیم میکند.
می تواند لقمه درست کند.
آشغالها را جمع می کند و در سطل آشغال می ریزد.
وسایلش را جمع و مرتب می کند.
دوستی هایش را توسعه می دهد و برای این کار علاقه مند است.
احساساتش را بیان می کند.
از قوانین و دستورالعمل ها پیروی می کند.
محل نگهداری وسایل را می داند و می تواند بردارد.
سرویس بهداشتی کاملا مستقل می شود.
به تناسب آب و هوا لباس مناسب انتخاب می کند.
در لباس پوشیدن کاملا مستقل می شود.
راحت خودش غذا می خورد.
برای فعالیتها و بازی ها نوبت می گیرد و رعایت می کند.
در یک گروه 4 تا 5 نفره همسالان، به راحتی ارتباط برقرار می کند و بازی می کند.
تحمل جنس های مختلف لباس را برای پوشیدن دارد.

رشد و استقلال کودکان 5 تا 6 سالگی:

در پوشیدن و درآوردن لباس مستقل است.
برنامه صبحگاهی اش تنظیم شده است و مشارکت فعال دارد؛ بیدار شدن، صبحانه خوردن، جمع کردن و اماده کردن کیف مهدکودک و غیره.
در غذاخوردن مستقل است و مشکلی ندارد.
احساساتش را بیان می کند.
جعبه ها را باز و بسته می کند و از کیسه های زیپ دار می تواند استفاده کند.
برای خودش لقمه درست می کند.
به راحتی پشت میز می نشیند(صبر و قرار لازم را هم دارد).
دستورالعملها و قوانین را به خوبی متوجه می شود و پیروی می کند؛ در خانه، پیش دبستان و سایر مکان ها.
تحمل بافت های مختلف لباس ، درز ، برچسب ها و غیره را دارد.
با محیط های شلوغ و پر سر و صدا کنار می آید.
زمان بندی خواب او منظم است و خودش برای خوابیدن مستقر می شود.
وسایلش را جمع میکند و جای آنها را می داند.
در کارهای سبک منزل می تواند به شما کمک کند مثلا چیدن میز غذا و غیره.
برای معاشرت بسیار مشتاق است و دوست جدید پیدا می کند.
مسواک می زند، دست و صورتش را تمیز می کند و می تواند خودش حمام کند (البته فعلا نظارت شما هم لازم است).

رشد و استقلال کودکان 6 تا 7 سالگی:

باز کردن جعبه ها.
استفاده راحت از کیسه های زیپ دار.
بسته بندی مواد غذایی.
خوابیدن منظم و مستقل در شب و روز.
خوردن طیف وسیعی از مواد غذایی.
تحمل بافت های مختلف غذاها.
حمام رفتن مستقل.
آماده کردن کیف مدرسه و یا کوله سفر.
بیان احساسات دقیق و صحیح.
تنظیم و انجام صحیح و مستقل روال صبحگاهی.
سرویس بهداشتی کاملا مستقل در طول روز و شب.
توانایی ماندن و فعالیت در محیط های شلوغ و پر سر و صدا.
درک و گفتن زمان.
تغذیه بدون مشکل.
داشتن تعادل و هماهنگی لازم و کافی در بازی با توپ، رقص و غیره.
بازی با 4 یا 5 کودک در یک گروه.
صحبت کردن با افراد و پرسیدن سوالات مرتبط در هنگام نیاز.
تهیه و آماده کردن وعده های غذاهایی ساده مثل صبحانه.

رشد و استقلال کودکان 7 تا 8 سالگی:

زمان را کاملا درک میکند و ساعت را میداند.
می تواند برای انجام فعالیتهایش برنامه بریزد.
آدرس منزل را بلد است.
در مسافتهای کوتاه می تواند رفت و آمد کند؛ مثلا خانه تا مدرسه.
در مواقع اضطراری می تواند درخواست کمک کند؛ از پلیس، اورژانس و غیره.
جعبه های ناهار، کیسه های زیپ دار، دکمه، بندکفش و ربان لباسش را به راحتی باز و بسته می کند.
اتاقش را مرتب می کند.
برای مدرسه و یا سفر کوله اش را خودش آماده می کند.
احساساتش را بیان می کند.
همدردی می کند.
حافظه خوبی دارد؛ یک جمله را به راحتی به خاطر می سپارد.
در مدت طولانی می تواند توجه و تمرکزش را حفظ کند.
به راحتی و آرام می نشیند (در کلاس، برای غذا خوردن، حرف زدن و غیره).
در محیط های شلوغ و پر سر و صدا خودش را تنظیم و مدیریت می کند.
مستقل به حمام می رود.
مسئولیت های بیشتری را بر عهده می گیرد و به شما کمک می کند.
پول را درک می کند و می تواند با همراهی شما خرید کند.
زمان را می گوید و مهارت های مدیریت زمان را نشان می دهد.
در هنگامی که باید؛ صحبت می کند و سوال می پرسد.
می تواند غذاهای ساده ای را درست کند.

سه عامل مهم در رشد و استقلال کودکان

محیط، تغذیه و وراثت سه عامل مهم در رشد و نمو کودکان هستند.
یکی از ارکان اساسی تاثیرگذار بر رشد کودک، محیطی است که کودک در آن رشد می کند.
کیفیت و کمیت داده های شناختی، کلامی، عاطفی، گفتاری و … که از محیط پیرامون خود دریافت می کند بر رشد او تاثیر شگرفی خواهد گذاشت.
البته چنانچه این اطلاعات را از پیرامون خود دریافت نکند، آسیب بسیاری بر فرایند رشدی او وارد می شود.

فقر محیطی یعنی چه و چگونه کودک در معرض آن قرار می گیرد؟

فقر محيطي به بيان ساده يعني كودك داده هاي محيطي لازم را به تناسب سنش دريافت نكند. مثل داده هاي شناختي، كلامي، رفتاري و … چگونه اتفاق ميفتد:

والدینی که با کودکشان به طور مداوم صحبت نمی کنند.
والدینی که با کودکشان بازی نمی کنند.
والدینی که برای کودکشان شعر وکتاب نمی خوانند.
والدینی که کودکشان را به طبیعت و گردش نمی برند.
والدینی که اطلاعات شناختی لازم را به کودکشان نمی دهند.
والدینی که به علت مشغله بسیار، ساعتهای طولانی کودک را با تبلت و تلویزیون و سایر کالاهای دیجیتال تنها میگذارند.

ناخواسته و ندانسته کودک را دچار فقر محیطی می کنند.

تبعات فقر محیطی برای کودک چیست؟

قدرت درک و شناخت و فراگیری کودک کم می شود.
مهارتهای پردازشی و پاسخگویی مناسب به محرکهای محیطی در او ضعیف می شود.
در ارتباطات اجتماعی دچار اشکال می شود.
در تحصیل و یادگیری با مشکل مواجه می شود.

بنابراین اگر می خواهید کودک شما به درستی رشد کند؛ براي فرزندتان وقت بگذاريد. البته حتما به تناسب سنش اطلاعات شناختي لازم را به او بدهيد. با او صحبت كنيد و محيطي غني و سرشار و با نشاط براي تداوم رشد كودكتان فراهم نماييد.

آیا رشد و استقلال کودکم تاخیر دارد؟

همانگونه که اشاره شد؛ ابعاد اساسی رشد می بایست به صورت همزمان و همگن و به موازات یکدیگر تکامل پیدا کند.
شما می توانید از طريق ارزيابي جامع در کاردرمانی کوشا، از کیفیت ابعاد اساسی رشد و تکامل فرزندتان اطمینان حاصل کنید در اینصورت چنانچه مشکلاتی هم باشد با شناسایی به موقع، درمان خواهد شد.

تاخیر رشد و استقلال کودکان

زمانی که می گوییم تاخیر رشد اغلب افراد ذهنشان به سمت ناتوانایی های ویژه ذهنی و جسمی معطوف می شود در حالیکه اینگونه نیست.
گاهی کودکان با هوش بهر طبيعي و حتی بالا هم ممکن است دچار تاخیر رشد و استقلال شوند، بنابراین بیشتر بدانیم.
تاخیر رشد به زبان ساده زمانی اتفاق می افتد که کودک در بازهٔ زمانی معین به شاخص های اصلی رشد متناسب با سنش نرسد.
تاخیر رشد کودکان در ابعاد اساسی زیر ممکن است اتفاق بیفتد:

مهارتهای حرکتی درشت: مثل نشستن،راه رفتن، پریدن، دويدن، بالا رفتن و غیره.
مهارتهای حرکتی ظریف: یعنی دست ورزی، استفاده صحیح از انگشتان و غیره.
مهارت‌های ارتباطی و کلامی یعنی فهم زبان و توانايي صحبت کردن.
مهارت‌های خودیاری یعنی توانایی انجام امور روزانه به تناسب سن؛ مثل غذا خوردن، لباس پوشيدن، نظافت شخصي و غیره.
مهارت‌های اجتماعی مثل برقراری تماس چشمی و بازی کردن با دیگران ، برقراري ارتباط با همسالان و غیره.
مهارتهای شناختی یعنی به تناسب سن درک و شناخت مناسبی از محیط پیرامون خود داشته باشد.
مهارتهای حسی و پردازش حسی یعنی بتواند محرکهای حسی را به درستی دریافت کند و بازخورد صحیح را نشان دهد.

درمان تاخیر رشد و استقلال کودکان

والدین می بایست ناطران دقیق بر مراحل رشد و استقلال کودکشان باشند. اساسا کودکان رشد می کنند تا به استقلال برسند، این نکته را فراموش نکنید!اما چنانچه کودک دچار تاخیر شود؛ استفاده از مداخلات كاردرماني براي درمان تاخير رشد يك ضرورت است نه انتخاب.
در صورتیکه فکر می کنید برای رفع اشکالات فرزندتان نیاز به کمک متخصصین دارید و اگر تمایل دارید فرزندتان در کاردرمانی کوشا در منطقه یوسف آباد تهران، ارزیابی و مشکلاتش حل و فصل شود، با ما تماس بگیرید.
کاردرمانی کوشا در منطقه یوسف آباد تهران واقع شده است و برای ایجاد تغییرات مثبت در عملکردهای اجرایی و رفتاری و ارتباطی فرزنتان، در کنار شما خواهد بود.

رشد و استقلال کودکان چگونه باید باشد؟

رشد و استقلال کودکان چیست؟