توجه و تمرکز کودک

توجه و تمركز کودک یک ضرورت است.

توجه و تمرکز کودک صرف نظر از اهمیت و نقشی که برای یادگیری بهينه و توفیق در امور تحصیلی دارد، پایه و اساس انجام موفقيت آميز امور روزمره و کسب سایر مهارتهای رشدی و مهارتهای زندگی است.

توجه و تمرکز چیست؟

در تعریف، توجه توانایی تمرکز ذهن کودک بر یک موضوع، شی یا فکر و در عین حال حذف هر فکر، ایده، احساس و احساس غیر مرتبط دیگر از ذهن است.
تمرکز در واقع توانایی داشتن یک توجه ثابت و تک ذهن به یک موضوع یا فعالیت است.
توانایی جذب کارآمد اطلاعات، ارائه راه حل برای مشکلات و عملکرد مناسب در فعالیت های تحصیلی و دیگر فعالیت های روزمره است.
توجه و تمرکز کودک سبب می شود که او بتواند استعداد خود را کشف بروز و در نهایت پرورش دهد.
وقتی کودک از توجه قابل قبولی برخوردار است می تواند خوب ببیند و خوب بشنود و به سایر محرکهای حسی محیطی واکنش صحیح و به موقع نشان دهد.
فعالیتهایش را با ترتیب و توالی و نظم به پایان برساند. آنچه را که می بایست به یاد داشته باشد و قرار، استمرار و هماهنگی های لازم را برای انجام فعالیتهای روزمره اشت داشته باشد.
حال وضعیتی را تصور کنید که فاکتورهای برشمرده در بالا دچار اشکال باشد و کودک بی توجه باشد. همواره برای انجام امور روزمره و حتی ساده ترین موراد ممکن است با مشکل مواجه شود.

دو عامل اساسی در شکل گیری توجه و تمرکز کودک

  1. مهارتهای پردازش دیداری چیست

مهارتهای پردازش دیداری شامل توانایی سازماندهی و تفسیر اطلاعات دیده شده و معنی دادن به آنها است.
چشم ما اطلاعات زیادی را برای پردازش هر ثانیه به مغز ما می فرستد.
اگر چشم ما اطلاعات مناسب را به روشی منطقی برای ما ارسال کند در نتیجه مغز می تواند آن را پردازش کند.
بنابراین مهارتهای پردازش دیداری به ما امکان می دهد که افکار خود را شکل دهیم. تصمیم بگیریم و اقداماتی را انجام دهیم.
برای اینکه فرزند شما بتواند روی فعالیتهایش متمرکز شود و از کیفیت توجه در سطح  قابل قبولی برخوردار باشد، داشتن این مهارت یک ضرورت است.

نشانه های ضعف در این مهارت چیست؟

“مهارتهای پردازش ديداري ” زمانی به درستی عمل نمی کند که فرزند شما علی رغم دید طبیعی، اشکالات زیر را دارد:

  • نمی تواند به درستی الگوبرداری کند.
  • نمی تواند تصاوير و آنچه كه مي بيند را از جهات مختلف و به لحاظ بعد، عمق و رنگ ها و… درست تشخيص دهد.
  • از ميان تعداد زيادي تصاوير فرعي، تصوير اصلي را به سختی تشخیص می دهد و یا اصلا تشخیص نمی دهد.
  • در یادگیری بصری اشکال قابل ملاحظه دارد.
  • در يك فاصله مشخص به سختی تصويري را تا انتها با چشمانش تعقيب كند .
  • چیزی را که می بيند در یک زمان متعارف نمی تواند به یاد بیاورد.

گاهي کودکان و نوجوانان در “مهارتهای پردازش ديداري” خود اشکالاتی دارند.  چرا که این قسمت معمولا از نظر والدین در بازیها و فعالیتها مغفول مانده است و در نتیجه آنچنان که بایسته است پرورش نمی یابد.

  1. مهارتهای پردازش شنیداری

یکی دیگر از دلایل اصلی نقص توجه و تمرکز ، ضعف در مهارتهای پردازش شنیداری است. 
برای اینکه فرزند شما بتواند روی فعالیتهایش متمرکز شود و از کیفیت توجه در سطح قابل قبولی برخوردار باشد؛ داشتن این مهارت هم یک ضرورت است.

نشانه های ضعف در این مهارت چیست؟

  • زمانی که کودک شما على رغم داشتن شنوایی طبیعی
  • خوب گوش نمیکند و به خصوص در یادگیری شنیداری اشکال قابل ملاحظه دارد.
  • معمولا در پیگیری درخواستهایی که می شنود اشکال دارد.
  • چیزی را که می شنود ممکن است بلافاصله فراموش کند.
  • اغلب در خواندن و نوشتن اشکالاتی دارند.
  • به صورت مکرر می پرسد ” چی گفتی”؟ یا می گوید “هان”.
  • آنچه به او گفته شود را اشتباه درک می کند.
  • معمولا تکرار اطلاعات را درخواست می کند.
  • از گوش دادن خسته می شود و حواسش به آسانی پرت میشود.
  • با تاخیر پاسخ می دهد.
  • ممکن است نسبت به صداهای متفاوت حساسیتهایی داشته باشند.
این نشانه ها یعنی توجه و تمرکز کودک اشکال دارد.

اختلال نقص توجه(ADD) بر تمامی جنبه های زندگی روزمره کودک تاثیر می گذارد. اینگونه نیست که بی توجهی فقط مانعی برای یادگیری باشد.
همانگونه که در بالا اشاره شد کودکانی که دچار نقص توجه هستند؛ خوب گوش نمی کنند، خوب نگاه نمی کنند، در استمرار و به پایان رساندن فعالیتها اشکال دارند، ممکن است حافظه آنها  دچار اشکال باشد و نتوانند به درستی دنبال کنند و یا فعالیت بعدی را فراموش کنند.
تمامی این موارد و استمرار آنها در زندگی روزانه، کودک را با چالشهای زیادی مواجه می کند.
بنابراین رسیدگی و درمان نقص توجه در کودکی بسیار اهمیت دارد و چنانچه زود اقدام کنید احتمال دارد که تنها با مداخلات کاردرمانی بتوانید به نتیجه مطلوب برسید و درمان دارویی حتی لازم هم نشود.
نشانه ها عبارتند از:

  • نمی توانند تمرکز کنند چه درمدرسه چه درخانه و چه حین بازی.
  • اسباب بازیها یا مداد و دفتر و وسایلشان را گم میکنند .
  • فعالیت هایی که نیازمند نشستن و تلاش مستمر است را دوست ندارند.
  • به نظر مختل و بی نظم می آیند وبه جزئیات توجه نمیکنند.
  • با وظایفی که از قبل برنامه ریزی میشود مشکل دارند.
  • چیزها رافراموش می کنند و خیلی زود حواسشان پرت می شود.
  • از دستور العملها پیروی نمی کنند و یک کار را تمام نمی کند و مدام فعالیت هارا ناقص انجام میدهند .
  • وقتی یک نفر صحبت میکند اصلا به نظر نمی آیدکه گوش کند.
  • اصلا توجه نمی کند و سبک سر است.
  • فعالیت های روزانه اش را یادش می رود.
  • تمایل به فکر فرو رفتن و افکار پوچ دارد که باعث می شود توجه اش را از دست بدهد.
  • به راحتی با یک صدا ناخوشیند حواسش پرت می شود.
  • به ندرت از دستورات پیروی می کند و آنها راکامل انجام می دهد.
  • بسیار اوقات تلخی می کند.

والدین متوجه بی توجهی کودک می شوند

والدین قطعا متوجه “بی توجهی” در فرزندانشان می شوند. این بی توجهی حتی قبل از شروع دوران یادگیری و تحصیل هم قابل تشخیص است.
اما با برچسب هایی نظیر بازیگوشی، حواس پرتی، شیطنت، لجبازی و یا مقاومت در انجام فعالیتهای روزانه از این اشکال فرزندشان عبور می کنند و برطرف شدن آن را به زمان می سپارند.
غافل از این که وقتی کودک دچار اختلال نقص توجه باشد حتما می بایست از مداخلات کاردرمانی استفاده کند و درمان شود تا بتواند از “توجه” لازم و در سطح قابل قبول برای انجام فعالیتهای روزمره اش برخوردار شود.
افزایش سن تنها نشانه ها را تشدید و درمان را سخت تر می کند.
چنانچه درمان دیرهنگام غالبا می بایست به صورت ترکیبی از درمان توانبخشی و دارودرمانی باشد.
در حالیکه در سنین پایین تر و در بسیاری از موارد کودکان می توانند تنها با بهره گیری از مداخلات کاردرمانی، از مهارتهای توجهی در سطح قابل قبولی برخوردار شوند.

نشانه های بی توجهی در روزمره کودکان

بنابراین نشانه های زیر را جدی تلقی کنید. نکته مهم این است زمانی که نشانه ها تکرار شونده و مداوم باشد و بر روزمره کودک تاثیر منفی بگذارد، می بایست پیگیری و درمان شود.
چرا که ممکن است برخی از این نشانه ها به صورت موقت و مقطعی و زودگذر در خلال شرایط متفاوت محیطی بروز کند که جای نگرانی ندارد.
معمولا در فعالیتهای روزمره کودکی که دچار اختلال نقص توجه است، موارد زیر را مشاهده می کنید: 

  • کودک دارای نقص توجه معمولا کودکی است که در موقعیت هایی که نیازمند حفظ توجه و سازماندهی است، عملکرد خوبی ندارد.
  • آنها نوعاً کودکان جالبی هستند که به طور صریح نافرمان نیستند ولی در یافتن انگیزه مشکل دارند و به چیزهایی که توجه می کنند برایشان جذابیت زیادی ندارد.
  • این کودکان در فعالیت های روزمره فراموشکار هستند و به نظر می رسد که هرگز از پیش قوانین را نشنیده اند.
  • آنها از روی بی دقتی به جای عمل تفریق، عمل جمع و به جای عمل ضرب عمل تفریق را انجام می دهند.
  • علاقه بیشتری به صداهای بیرون دارند تا گوش کردن به معلم.
  • در حالی که برای انجام بازی های کامپیوتری برای ساعت ها مشکلی ندارند.
  • انجام چند مسئله حساب مسبب گریه و قشقرق در آنها می شود.
  • آنها کیف، تکالیف خانه، ژاکت و ظرف غذای خود را گم می کنند.
  • به ندرت کارها و تکالیف خانه بدون تلاش زیاد والدین به پایان می رسد.
  • میز، کیف و تخت خوابشان به حدی درهم برهم است که شما می ترسید به آن نزدیک شوید.
  • تا زمانی که کسی از آنها نخواهد کاری انجام دهند، آنها عالی هستند.

آیا کودک من توجه و تمرکز به تناسب سنش دارد؟

برای دریافت پاسخ دقیق و تخصصی بهتر است که با مراجعه به کاردرمانی کوشا و از طریق ارزیابی جامع برای کودکان کمتر از هفت سال و همچنین ارزیابی جامع “آی ام” برای کودکان و نوجوانان (بالاتر از هفت سال) از چگونگی کیفیت توجه و تمرکز کودک آگاه شوید.

درمان کمبود توجه و تمرکز کودک

بهترین درمان برای افزایش سطح توجه و تمرکز کودک، بهره گیری از مداخلات منظم کاردرمانی در اشکال متفاوت آن می باشد.
در کاردرمانی کوشا ما با جلسات منظم آی ام تراپی، کاردرمانی ذهنی و موسیقی درمانی به رشد مهارتهای موثر در بهبود توجه و تمرکز کودک کمک خواهیم کرد.
کاردرمانی و گفتاردرمانی کوشا مرکز توانبخشی واقع در یوسف آباد تهران می باشد. شما می توانید برای پذیرش با مجموعه تماس بگیرید.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *