اختلالات یادگیری در کودکان

اختلالات یادگیری در کودکان چیست؟

اختلالات یادگیری در کودکان یک مشکل پردازش اطلاعات است که فرد را از یادگیری یک مهارت و استفاده موثر از آن باز می دارد. اختلالات یادگیری عموماً بر افراد با هوش متوسط یا بالاتر تأثیر می گذارد. در نتیجه، این اختلال به صورت شکافی بین مهارت های مورد انتظار بر اساس سن و هوش و عملکرد تحصیلی ظاهر می شود.
هرچند مغز در كودکان داراي نارسايي هاي ويژه در يادگيري آسيب نديده است، اما مغز و نظام درکی در كودكان مبتلا به اختلال یادگیری در مقايسه با كودكان عادي متفاوت عمل مي كند زيرا نارسايي هاي ويژه در يادگيري را حاصل تفاوتهايي مي دانند كه در عملكرد مغز با عملكرد ادراكي اينگونه كودكان وجود دارد.اختلالات رایج یادگیری بر توانایی های کودک در خواندن، نوشتن، ریاضیات و یا مهارت های غیرکلامی تأثیر می گذارد.

اختلالات یادگیری در کودکان

چه عواملی باعث بروز اختلالات یادگیری در کودکان می شود؟

عواملی که ممکن است بر ایجاد اختلالات یادگیری تأثیر بگذارند عبارتند از:

  • سابقه خانوادگی و ژنتیک:
    وجود سابقه خانوادگی اختلالات یادگیری خطر ابتلای کودک به این اختلال را افزایش می دهد.
  • خطرات دوران بارداری و نوزادی:
    رشد ضعیف رحم (محدودیت شدید رشد داخل رحمی)، قرار گرفتن در معرض الکل یا مواد مخدر قبل از تولد، زایمان زودرس و وزن بسیار کم هنگام تولد با بروز اختلالات یادگیری مرتبط است.
  • تجربه ناكامي در دوران اوليه زندگي كودك:
    جدايي طولاني كودك از والدين به ويژه مادر به هر علت خاصي .بيماري، ضعف و ناتواني شديد و طولاني مدت در دوران نوزادي يا سالهاي اوليه زندگي كودك.
  • مشكلات رفتاري:

وجود هريك از اشكالات اشاره شده در ادامه در دوره شيرخوارگي يا سالهاي اوليه زندگي كودك می تواند منجربه ایجاد این اختلال در کودکان شود؛ گريه زياد و بيش از معمول،الگوي نامناسب خوابيدن، ضعف الگوهاي مناسب تغذيه، ناآرامي بيش از حد، بي حالي و غیره.

  • آسیب روانی:
    آسیب روانی یا سوء استفاده در اوایل کودکی ممکن است بر رشد مغز تأثیر بگذارد و خطر اختلالات یادگیری را در کودک افزایش دهد.
  • ضربه جسمی:
    آسیب های سر یا عفونت های سیستم عصبی ممکن است در ایجاد اختلالات یادگیری نقش داشته باشد.
  • قرار گرفتن در معرض آلودگی های زیست محیطی:
    قرار گرفتن در معرض سطوح بالای سموم مانند سرب، با افزایش خطر اختلالات یادگیری مرتبط است.
  • فقر محیطی:
    زمانی که کودک داده های شناختی، کلامی، عاطفی و غیره را در زمان مناسب و متناسب با سنش از محیط دریافت نمی کند خطر ایجاد اختلال یادگیری در او افزایش می یابد.
  • سوء تغذیه کودکان.

اختلالات یادگیری در کودکان

ابعاد مختلف اختلالات یادگیری در کودکان

اختلالات رایج یادگیری بر توانایی های کودک در خواندن، بیان نوشتاری، ریاضی یا مهارت های غیرکلامی تأثیر می گذارد.

  •  اختلال در خواندن

اختلال در خواندن معمولاً درک یک کلمه گفتاری به عنوان ترکیبی از صداها و حروف متفاوت را برای کودک دشوار می کند. توانایی پردازش اطلاعات برای خواندن یک کلمه که ترکیبی از حروف متفاوت و صداها است برای کودک دشوار است و معمولا حرف به حرف می خوانند. اشکال در حافظه فعال؛ یعنی توانایی نگهداری و دستکاری اطلاعات در لحظه، نیز می تواند این مشکل را تشدید کند. حتی زمانی که کودک به مهارت‌های اصلی خواندن تسلط پیدا می‌کند، ممکن است در مهارت‌های زیر همچنان مشکل داشته باشد:

_خواندن با سرعت معمولی

_درک آنچه می خوانند

_به یاد آوردن دقیق آنچه که خوانده اند

_استنتاج بر اساس خواندن کلمات و عبارات مرتبط

_املا

  •  اختلال در نوشتن

نوشتن در کودکان به رشد هماهنگ مهارت های دیداری، حرکتی و پردازشی نیاز دارد. اختلالات یادگیری در نوشتن ممکن است باعث موارد زیر شود:

_دستخط آهسته و پر زحمت

_دست خطی که خواندن آن سخت است

_مشکل در نوشتن افکار

_متن نوشته شده ای که سازماندهی ضعیفی دارد یا درک آن سخت است

_مشکل در املا، دستور زبان و نقطه گذاری ·

  •     اختلال ریاضی

اختلالات یادگیری در ریاضی ممکن است در مهارت های زیر مشکلاتی ایجاد کند:

_درک نحوه کار با اعداد و ارتباط آنها با یکدیگر

_محاسبه مسائل ریاضی

_به خاطر سپردن محاسبات اولیه

_استفاده از نمادهای ریاضی

_سازماندهی و ثبت اطلاعات در حین حل یک مسئله ریاضی ·

  •   اشکال در مهارت های غیر کلامی

کودک مبتلا به اختلالات یادگیری ممکن است در مهارت های غیرکلامی زیر مشکلاتی داشته باشد:

_تفسیر حالات چهره و نشانه های غیرکلامی در تعاملات اجتماعی

_استفاده مناسب از زبان در موقعیت های اجتماعی

_هماهنگی فیزیکی

_مهارت های حرکتی ظریف

_توجه، برنامه ریزی و سازماندهی

درک مطلب یا بیان نوشتاری که معمولاً در مقاطع تحصیلی بالاتر خود را نشان می دهد.

اختلالات یادگیری در کودکان

نشانه های اختلالات یادگیری در کودکان

اختلال یادگیری در کودکان یک مانع جدی برای یادگیری آنهاست. نه تنها در فرایند یادگیری اشکالاتی عمده به وجود می آید بلکه کودک انگیزه و تلاشش را برای یادگیری از دست می دهد. چون متوجه می شود که با وجود تلاشش باز هم موفق نیست و خیلی از موارد را متوجه نمی شود.

اما گاهی نشانه ها از دید والدین پنهان می ماند و با شروع تحصیل مشکلات آغاز می شود. ما در اینجا نشانه هایی را به شما خواهیم گفت که وجود و تداوم این نشانه ها مستلزم پیگیری و رسیدگی در کودکان خواهد بود.  در ادامه به نشانه های اختلال یادگیری در کودکان، در دوران تحصیل در مقطع دبستان، اشاره شده است:

نشانه ها در کودکان در مقطع پیش دبستان

  • مشکل در تلفظ کلمات
  • مشکل در پیدا کردن کلمه درست برای بیان کردن آن
  • مشکل در خواندن شعرها
  • مشکل در یادگیری حروف الفبا، اعداد، رنگ‌ها، اشکال،روزهای هفته
  • مشکل در تبعیت از دستورالعمل‌ها
  • مشکل در یادگیری کارهای روزمره
  • مشکل در کنترل کردن مدادرنگی‌، مدادها و قیچی کردن و رنگ کردن داخل خطوط
  • مشکل در بستن دکمه‌ها، زیپ، سنجاق قفلی، بستن بند کفش


نشانه ها در کودکان محصل اول تا پنجم ابتدایی

  • مشکل در یادگیری ارتباط بین حروف و صداها
  • ناتوانی در ترکیب صداها برای ساختن کلمات
  • اشتباه گرفتن کلمات اصلی هنگام خواندن
  • به کار بردن املای غلط کلمات به طور پیوسته
  • خطاهای مکرر در خواندن
  • مشکل در یادگیری مفاهیم پایه ریاضی
  • مشکل در گفتن زمان و یادآوری توالی
  • یادگیری آهسته مهارت‌های جدید


سایر نشانه های اختلالات یادگیری در کودکان

اگر چه نمی توان ویژگی های صد در صد مشابهی را در این کودکان مشاهده کرد چرا که متفاوت بودن ویژگی مشترک آنهاست، اما می توان گفت اغلب آنان ویژگی های زیر را دارند:

  • اغلب درکلاس های درس مشکلات رفتاری دارند.
  • تمایل به خواندن ندارند.
  • دامنه ی توجهشان بسیار کوتاه است.
  • در تمرکز مشکل دارند.
  • ممکن است دارای مشکلات جسمانی مثل ضعف بینایی وشنوایی باشند.
  • انگار گوش نمی کنند و خوب نمیبینند.
  • احساس نا امیدی، بی لیاقتی و کم جرائتی می کنند.
  • در خواندن شفاهی و کلامی تردید می کنند و گاهی دچارلکنت می شوند.
  • به جای این که چشم هایشان را هنگام خواندن حرکت دهند سرشان را تکان می دهند.
  • کلمه به کلمه می خوانند.
  • به زحمت وبا صدای کشیده و لحن یک نواخت می خوانند.
  • به نقطه گذاری توجه ندارند و از توجه به معنی لغت غافل مي شوند.
  • وقتی مطلبی را آهسته می خوانند، لبهایشان را تکان می دهند یا درذهنشان لغات را می خوانند.
  • حافظه دیداری و شنیداری شان ضعیف است.
  • اغلب مسائل هیجانی دارند.
  • معمولا در مدرسه افت تحصیلی دارند.
  • مانند دیگران اهل رقابت نیستند و انگیزه مافی را ندارند.

والدین و کشف اشکالات یادگیری در کودکان

بسیاری از کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری، که به آنها ناتوانی های یادگیری نیز گفته می شود، مدت ها قبل از تشخیص در مدرسه با مشکل مواجه می شوند. این می تواند بر عزت نفس و انگیزه کودک تأثیر بگذارد.

والدين همواره اولين كساني هستند كه ميتوانند به وجود اشكالات احتمالي یادگیری در كودك پي ببرند. در نتیجه با رسيدگي به موقع از بزرگ شدن و پيچيده تر شدن آنها، جلوگيري كنند.

شما در یک گردش خانوادگی می توانید به احتمال وجود اشکالات یادگیری در فرزندتان شک کنید اگر :

  • کودک شما در بیان وقایع و اتفاقاتی که رخ داده است، انسجام و ترتیبی نداشته باشد.
  • کودک شما در سخن گفتن و بیان خاطره گردشی که داشته اید، با دشواری مواجه شود یعنی نتواند کلمات را بچیند و موقعیت را تعریف کند.
  • کودک شما در بیان خواسته هایی که دارد، با مشکل مواجه می شود (مثلا گرسنگی، تشنگی، درد و …)
  • کودک شما ناشیگري میکند و فعالیتهای اشتباه زیادی را در محیطی که با هم رفته اید، انجام می دهد.
  • کودک شما توانایی استفاده بهینه از امکان تفریحی که برای او فراهم شده است را ندارد.
  • کودک شما روی انجام فعالیتها تمرکز ندارد و در نتیجه به درستی از گردش لذت نمی برد.
  • او افکار و تمایلات نادرست خود را نمی تواند کنترل کند و ممکن است اشتباهاتی عملی در محیطی که رفته اید، از خود بروز دهد، به بیان دیگر یعنی خویشتن دار نیست.

اختلالات یادگیری در کودکان

قضاوت و خودتشخیصی ممنوع!

لطفا از قضاوت و خودتشخیصی بپرهیزید؛ با مشاهده نشانه های تکرار شونده و مداوم، فرزند خود را جهت ارزیابی کامل به مراکز کاردرمانی کودکان برده و از کیفیت مهارتهای رشدی او به نسبت سنش و اشکالات احتمالی  آگاه شوید؛ تا بتوانید به موقع به او کمک کنید.

می توانید برای انجام دقیق ارزیابی و همچنین مداخلات کاردرمانی به کوشا در منطقه یوسف آباد تهران، مراجعه کنید و شاهد تغییرات مثبت در فرزندتان باشید.

توصیه به والدینی که کودکشان دچار اختلالات یادگیری است.

اگر فرزند شما دچار اختلال یادگیری است نکات زیر را حتما مد نظر قرار دهید:

  • مداخلات منظم کاردرمانی

فرزند شما می بایست از مداخلات منظم و مداوم کاردرمانی در اشکال متفاوت آن برای بازتوانی عملکردهای اجرایی خود، ضرورتا استفاده نماید.

  • هماهنگی با کودک

هنگامی که مشغول آموزش فرزند خود هستید، سعی کنید با او هماهنگ و همسو باشید.

  • آرامش و صبر

به او زمان بیشتری دهید و فرصت دهید که او با آرامش بیشتری تکالیف خود را انجام دهد و فرصت اصلاح اشتباهات خود را داشته باشد. این توصیه حتما باید به معلمان این دسته از دانش آموزان نیز ارایه شود.

  • آگاهی معلم از وضعیت کودک

اکثر معلمان مقطع ابتدایی نسبت به انواع اختلالات یادگیری آگاهی دارند ولی بهتر است در جریان مداخلات درمانی کودک و تمریناتی که باید انجام بدهد، قرار گیرند تا مشکلی به وجود نیاید.

  • تعدیل انتظار شما از او

توقعتان را از فرزندتان منطقی و متعادل کنید. باید بپذیرید که سرعت یادگیری این بچه ها کندتر و از طرف دیگر بیش از حد طبیعی دچار مشکل و اشتباه می شوند.

  • انجام تمرینات

موفقیت این بچه ها تنها از طریق تمرین های بسیار مکرر امکان پذیر است و لذا صبر و تحمل والدین و همچنین معلم این دسته از دانش آموزان تاثیر بسزایی در یادگیری آنها دارد.

  • برنامه دقیق و جذاب

برای فرزندتان با مشارکت خودش حتما برنامه روزانه جذابی را طراحی کنید که هم به وظایفش برسد و هم بتواند کارهایی را که دوست دارد انجام دهد.

  • رقص و حرکات ورزشی

با فرزندتان برقصید. اصلا تعجب نکنید چون رقصیدن علاوه بر اینکه فعالیتی حرکتی برای رشد مغز محسوب می شود، می تواند به افزایش هماهنگی هم در کودک شما کمک کند و از همه مهمتر اینکه برایش جذاب است.

  • تشویق
    حتما او را تشویق کنید و به گونه ای رفتار کنید که اعتماد به نفسش خدشه دار نشود و بداند که با انجام تمرین ها او هم می تواند عملکرد خوبی داشته باشد.
  • تمرینات کاردرمانی را جدی بگیرید

تمرینات کاردرمانی را در منزل با نظم و حوصله انجام دهید. حتما برنامه منظم روزانه برای این کار داشته باشید تا مداخلات کاردرمانی فرزند شما موثرتر پیش رود.

کلینیک کوشا؛ درمان اختلالات یادگیری در کودکان

تداوم اختلالات یادگیری برای کودکان بسیار زیانبار است تصور کنید کودک در خوب نگاه کردن و خوب گوش کردن و دریافت محرکها، تجزیه و تحلیل و پاسخگویی مناسب به آنها اشکال داشته باشد.
قطعا تداوم این اشکالات بر سایر جنبه های زندگی او هم تاثیر خواهد گذاشت یعنی بی توجهی والدین به اختلالات یادگیری فقط بر تحصیل کودک تاثیر منفی نمی گذارد و حتی مشکلاتی را در تعاملات اجتماعی و دوست یابی  برای کودکان به وجود می آورد.
ضروری است که با بهره گیری از مداخلات منظم کاردرمانی که موثرترین درمان برای اختلالات یادگیری است، به رنج فرزندتان پایان دهید.
در کاردرمانی کوشا به کودکان دارای اختلالات یادگیری در خلال جلسات کاردرمانی ذهنی، موسیقی درمانی، گفتاردرمانی و آی ام تراپی کمک می شود تا با اصلاح اشکالات و رشد مهارتهایشان بتوانند تغییرات مثبتی را تجربه و از آن پس مشارکت فعالی در فرایند یادگیری داشته باشند.

اختلالات یادگیری در کودکان

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *